James Joyce (1882-1941)
Ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής, από τους κορυφαίους λογοτέχνες του 20ου αιώνα.
Εγκατέλειψε το Δουβλίνο και τις σπουδές του στην Ιατρική και έζησε στο Παρίσι, τη Ζυρίχη, την Ρώμη και για 15 χρόνια στη Τεργέστη.
Τον Ιανουάριο του 1904 ολοκλήρωσε το δοκίμιο
A Portrait of the Artist (Το πορτρέτο του καλλιτέχνη). Παράλληλα έγραφε το μυθιστόρημα Στήβεν ο Ήρωας (Stephen Hero), έργο που έμεινε τελικά ημιτελές, αλλά στο οποίο βασίστηκε "Το πορτρέτο του Καλλιτέχνη", με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία.
Το 1914 άρχισε να γράφει το λογοτεχνικό αριστούργημα "Οδυσσέα" που ολοκληρώθηκε το 1921 και εκδόθηκε το 1922, την ημέρα των γενεθλίων του.
Στα 18 κεφάλαια του έργου που βασίζεται στην Οδύσσεα του Ομήρου, συναντούμε πολλές τεχνικές της μυθιστορηματικής πρακτικής και πλήθος αναφορές στη μυθολογία της αρχαίας Ελλάδας, τη Δυτική λογοτεχνία, τη Φιλοσοφία, και τη γλώσσα της μεσαιωνικής Ιρλανδίας. Το πιό χαρακτηριστικό στοιχείο του μυθιστορήματος, είναι η χρήση του εσωτερικού διαλόγου, σε μια προσπάθεια να ξεπεράσει με σισύφεια υπομονή την πραγματικότητα και να αποκαλύψει τη σκοτεινή πλευρά του ορατού και τα υπόγεια ρεύματα της ψυχής και των όντων που το περιβάλλουν. Κάθε κεφάλαιο έχει διαφορετικό ύφος στη αφήγηση και συνδέεται με κάποιο επεισόδιο της Ομηρικής Οδύσσειας. Όπως είπε ο Τ.Σ Έλιοτ, σε μία κριτική του "αποτελεί τη σημαντικότερη έκφραση που θα μπορούσε να βρει η εποχή μας".
Η γνωστή εξίσωση των στρουχτουραλιστών: γλώσσα=πρόσωπο+πράγμα, κατορθώθηκε στον Οδυσσέα και στη μέγιστη υπερβολή της πραγματοποιήθηκε στο Finnegans Wake.
******
Άλλα έργα του είναι:
Φανερώσεις (Επιφάνια) (1901-4)
Chamber Music (1907) - Ποιήματα
Δουβλινέζοι (1914)
Οι εξόριστοι (1915)
Finnegans Wake (1939)
Giacomo Joyce (εκδόθηκε το 1968)
******
Στις 14 Δεκεμβρίου του 1940, ο James Joyce εγκατέλειψe το Παρίσι για τη Ζυρίχη όπου ένα μήνα αργότερα, πέθανε από επιπλοκές προχωρημένου έλκους, αφήνοντας σ'όλους μας τον προσωπικό του θησαυρό.
"Για ποιόν να γράψω" είχε απαντήσει κάποτε με πίκρα και οργή και φανερή περιφρόνηση για την κατάσταση που επικρατούσε στο Δουβλίνο...
ΑπάντησηΔιαγραφή"Για να συναγωνιστώ τους νεοσσούς της γραφίδας, ανίκανους να εκφρασθούν με συνέπεια για εξήντα δευτερόλεπτα; Να υποβάλω τον εαυτό μου στις κρίσεις κριτικών, μιας ειδεχθούς και νωθρής μικροαστικής κοινωνίας που εμπιστεύεται την ηθική της στους χωροφύλακες και τις καλές τέχνες στους ατζέντηδες και τους μεσάζοντες";
Πόσο επίκαιρος ο οργισμένος λόγος του...
All day I hear the noise of waters
ΑπάντησηΔιαγραφήMaking moan,
Sad as the sea-bird is when, going
Forth alone,
He hears the winds cry to the water’s
Monotone.
The grey winds, the cold winds are blowing
Where I go.
I hear the noise of many waters
Far below.
All day, all night, I hear them flowing
To and fro.
James Joyce
Όλη τη μέρα ακούω τον ήχο του νερού
ΑπάντησηΔιαγραφήσα ένα στεναγμό βαθύ,
θλιμένος όπως το θαλασσοπούλι
όταν μονάχο του πετά,
κι ακούει το θρήνο του ανέμου
που παραδέρνεται μονότονα στα κύματα.
Άνεμοι γκρίζοι και παγεροί φυσούν
όπου κι αν βρεθώ.
Ακούω το βουιτό των άγριων ρευμάτων
που αναδύεται απ'το βυθό.
Όλη τη μέρα κι όλη τη νύχτα τ'ακούω
σα χείμαρους να τρέχουν, πάνω και κάτω.
James Joyce
Trad. Lunapiena