Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014

Lunapiena: Ένας Φίλος είναι..


Ένας φίλος είναι….
Τ`ά σ τ ρ ο.. που τη στράτα σου ακολουθεί
στην ατέλειωτη χειμωνιάτικη νύχτα
της ελπίδας  χ α μ ό γ ε λ ο.. στο λυκόφως.
Ένα ζεστό β λ έ μ μ α.. 
στο δρόμο της μοναξιάς σου.
Μία ανοιχτή α γ κ α λ ι ά..
 όταν ο πόνος σε πλησιάζει,
Ενα χ ά δ ι..
 που θωπεύει τρυφερά τις πληγές σου.
Εκείνο το χ έ ρ ι..
 που σε κρατά στο παραπάτημα,
Ο πιο σ ο β α ρ ό ς.. δάσκαλος της λογικής..
Ένα λ ι μ ά ν ι.. 
που σε δέχεται να ξαποστάσεις..

Ένας Φ ά ρ ο ς.. 
σταθερός και πάντα αναμμένος ,
για να σε προστατεύει απ`τις κρυφές παγίδες.
Σαν την σ κ ί α σου..  
δεν σε αφήνει μόνο ποτέ,
 Σιωπηλά φ ρ ο ν τ ί ζ ε ι... τις αρετές σου
 Χαμόγελο ευτυχίας είναι.. κάθε σου χαρά,
 Και κάθε σου δάκρυ.. 
σκουπίζει με συμπόνια
 Σαν άγγελος προστάτης.. 
στέκεται αθόρυβα δίπλα σου
Έτοιμος να προλάβει το στραβοπάτημά σου.
Ένας φίλος είναι…
η καλύτερη της Ζωής επιλογή.

Lunapiena
^
Un ami c’est:
Une étoile qui suit ton chemin
dans l’interminable nuit d’hiver
le sourire de l’espoir au crépuscule.
Un chaud regard sur la route de ta solitude.
Des bras ouverts quand la douleur t’approche
Une caresse qui frole délicatement tes blessures.
Cette main là qui te retient dans la glissade.
Le plus sévère Maitre de la raison
Un port qui t’accueille pour te reposer.

Un phare constant et toujours allumé
Pour te proteger des pièges cachés
Comme ton ombre,qui ne te laisse jamais seul
.En silence il prend soin de tes vertus
C’est le sourire de bonheur de chacunes de tes joies
Il essuie chacunes de tes larmes avec compassion.
A coté de toi sans bruit, comme un ange gardien
Pret à rattraper ton faux pas
Un ami c’est le meilleur choix de la vie.

Lunapiena 
Trad. Christian

Bertolt BRECHT



ΑΛΛΑΞΕ τον Κόσμο: τό´χει α ν ά γ κ η…
Xρειάζονται πολλά, 
τον κόσμο για ν’ α λ λ ά ξ ε ι ς:
Oργή... κι ε π ι μ ο ν ή. 
Γνώση κι α γ α ν ά χ τ η σ η.
Γρήγορη α π ό φ α σ η, 
σ τ ό χ α σ η βαθιά.
Ψυχρή υπομονή
κι ατέλειωτη καρτερία.
K α τ α ν ό η σ η της λεπτομέρειας 
και κατανόηση του σ υ ν ό λ ο υ.
Mονάχα η πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει 
πώς την π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α.. ν’ αλλάξουμε.

Μπέρτολτ Μπρέχτ
Aπόσπασμα από το θεατρικό έργο
"Η απόφαση" - 1930

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ: Ἡ Διαθήκη μου



Ἀ ν τ ι σ τ α θ ε ῖ τ ε
σ᾿ αὐτὸν... ποὺ χτίζει ἕνα μικρὸ σπιτάκι
καὶ λέει: καλὰ εἶμαι ἐδῶ.
Ἀ ν τ ι σ τ α θ ε ῖ τ ε.. 
σ᾿ αὐτὸν... ποὺ γύρισε πάλι στὸ σπίτι 
καὶ λέει: Δόξα σοι ὁ Θεός.
Ἀ ν τ ι σ τ α θ ε ῖ τ ε
στὸν.. περσικὸ τάπητα τῶν πoλυκατοικιῶν 
στὸν.. κοντὸ ἄνθρωπο τοῦ γραφείου
στὴν.. ἑταιρεία εἰσαγωγαὶ- ἐξαγωγαί
στὴν.. κρατικὴ ἐκπαίδευση
στὸ.. φόρο
σὲ μένα.. ἀκόμα ποὺ σᾶς ἱστορῶ.
Ἀ ν τ ι σ τ α θ ε ῖ τ ε
σ᾿ αὐτὸν.. ποὺ χαιρετάει ἀπ᾿ τὴν ἐξέδρα ὦρες 
ἀτέλειωτες τὶς παρελάσεις
σ᾿ αὐτὴ.. τὴν ἄγονη κυρία ποὺ μοιράζει 
ἔντυπα ἁγίων λίβανον καὶ σμύρναν
σὲ μένα... ἀκόμα ποὺ σᾶς ἱστορῶ.

Ἀ ν τ ι σ τ α θ ε ῖ τ ε... πάλι 
σ᾿ ὅλους αὐτοὺς... ποὺ λέγονται μεγάλοι
στὸν πρόεδρο τοῦ Ἐφετείου.. ἀντισταθεῖτε
στὶς μουσικὲς.. τὰ τούμπανα.. καὶ τὶς παράτες..
σ᾿ ὅλα τ᾿ ἀνώτερα συνέδρια.. ποὺ φλυαροῦνε 
πίνουν καφέδες σύνεδροι.. συμβουλατόροι
σ᾿ ὅλους.. ποὺ γράφουν λόγους γιὰ τὴν ἐποχὴ 
δίπλα.. στὴ χειμωνιάτικη θερμάστρα
στὶς κολακεῖες.. τὶς εὐχὲς.. 
τὶς τόσες ὑποκλίσεις.. 
ἀπὸ γραφιάδες καὶ δειλοὺς.. 
γιὰ τὸ σοφὸ ἀρχηγό τους.
Ἀ ν τ ι σ τ α θ ε ῖ τ ε.. 
στὶς ὑπηρεσίες τῶν ἀλλοδαπῶν καὶ διαβατηρίων
στὶς φοβερὲς σημαῖες τῶν κρατῶν 
καὶ τὴ δ ι π λ ω μ α τ ί α 
στὰ ἐργοστάσια.. πολεμικῶν ὑλῶν
σ᾿ αὐτοὺς ποὺ λένε λυρισμὸ.. τὰ ὡραῖα λόγια 
στὰ θ ο ύ ρ ι α...
στὰ γλυκερὰ τραγούδια.. μὲ τοὺς θρήνους 
στοὺς θ ε α τ ὲ ς
στὸν ἄ ν ε μ ο
σ᾿ ὅλους τοὺς ἀδιάφορους.. καὶ τοὺς σοφοὺς 
στοὺς ἄλλους... ποὺ κάνουνε τὸ φίλο σας
ὡς καὶ σὲ μένα... σὲ μένα ἀκόμα.. ποὺ σᾶς ἱστορῶ 
ἀ ν τ ι σ τ α θ ε ῖ τ ε.

Τ ό τ ε... μπορεῖ βέβαιοι... 
νὰ περάσουμε πρὸς τὴν Ἐ λ ε υ θ ε ρ ί α.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ

Μάνος Λοΐζος: Ακορντεόν



ΑΚΟΡΝΤΕΟΝ

Στη γειτονιά μου την παλιά είχα ένα φίλο
που ήξερε και έπαιζε τ' ακορντεόν
όταν τραγούδαγε φτυστός ήταν ο ήλιος
φωτιές στα χέρια του άναβε τ' ακορντεόν.

Μα ένα βράδυ σκοτεινό σαν όλα τ' άλλα
κράταγε τσίλιες παίζοντας ακορντεόν
φασιστικά καμιόνια στάθηκαν στη μάντρα
και μια ριπή σταμάτησε τ' ακορντεόν.

Τ' αρχινισμένο σύνθημα πάντα μου μένει
όποτε ακούω από τότε ακορντεόν
κι έχει σαν στάμπα τη ζωή μου σημαδέψει
δε θα περάσει ο φασισμός.

Στίχοι: Γιάννης Νεγρεπόντης.
Πρώτη εκτέλεση: Μάνος Λοΐζος, 
«ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ», 1974.


ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ: Μια ΦΥΣΑΡΜΟΝΙΚΑ που κλαίει





Μια φ υ σ α ρ μ ό ν ι κ α... που κλαίει

με την α ν ά σ α... ενός παιδιού
σ η μ ά δ ι τούτου του καιρού
που μας φοβίζει... και μας καίει

Μια Φυσαρμόνικα που κ λ α ί ε ι
ειν’ η δική μας παρουσία
τον ύ μ ν ο.... ακούγοντας να λέει
Χαίρε... Ω! Χαίρε Ε λ ε υ θ ε ρ ί α

Κι είν’ οι φωνές μας στον αέρα
αλήθεια... Ποια είναι η Α λ ή θ ε ι α
έτσι που ζεις... από συνήθεια
μια μέρα ακόμα... και μια μέρα

Μια Φ υ σ α ρ μ ό ν ι κ α... που κλαίει
σπάζουν... τ’ α γ ά λ μ α τ α κομμάτια
ψ υ χ έ ς... που κράζουνε βοήθεια
κι έχουν... ο ρ θ ά ν ο ι χ τ α τα μάτια

Κι ο ουρανός... που μας σκεπάζει
μια Φυσαρμόνικα... που κ λ α ί ε ι
κι ε μ ε ί ς.... ανυποψίαστοι κι ωραίοι
μέσα στο θαύμα...που β ο υ λ ι ά ζ ε ι

Λίγοι καλοί... κι αυτοί μ ο ι ρ α ί ο ι
παραιτημένοι... κατά βάθος
Ω! με πόση ένταση και πάθος 
γίνονται πρώτοι.... οι τ ε λ ε υ τ α ί ο ι

Μια Φ υ σ α ρ μ ό ν ι κ α.... που κλαίει
α κ ο λ ο υ θ ώ.... τα βήματά σου
μέσα... στην ερημιά του κόσμου
κι έρχομαι πλάι... ε κ ε ί... κοντά σου!

Ingeborg Bachmann


Ο ΠΟΛΕΜΟΣ δεν κηρύσσεται πιά…. συνεχίζεται
Το α ν ή κ ο υ σ τ ο... έγινε πλέον καθημερινότητα.
Ο Η ρ ω α ς... μένει μακρυά από τα στρατόπεδα.
Ο α δ ύ ν α μ ο ς.. μεταφέρθηκε 
στις π ύ ρ ι ν ε ς ζώνες... του πολέμου.
Σ τ ο λ ή του σήμερα... έγινε η Υ π ο μ ο ν ή
και Μ ε τ ά λ λ ι ο... το μίζερο αστέρι της Ε λ π ί δ α ς
καρφιτσωμένο... κατ’ευθείαν π ά ν ω στη καρδιά.
Απονέμεται όταν… για λίγο δεν συμβαίνει τίποτα
όταν η διατυμπανισμένη φ ω τ ι ά των όπλων σ ι ω π ά..
όταν.. ο εχθρός γίνεται α ό ρ α τ ο ς...
και η σ κ ι ά.. απ’τον φόβο νέου βομβαρδισμού
σ κ ο τ ε ι ν ι ά ζ ε ι.. τον ουρανό.
Απονέμεται… για την συνειδητή λ ι π ο τ α ξ ί α
για την τιμή... υπέρ του φιλικού συνασπισμού
για την προδοσία... μυστικών ντροπής και αισχύνης
και την αθέτηση….. των προσταγών.


Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ: Η Δυσαρέσκεια του Σελευκίδου


Δ υ σ α ρ ε σ τ ή θ η κ ε ν... ο Σελευκίδης
Δημήτριος να μ ά θ ε ι... που στην Ιταλία
έφθασεν ένας Π τ ο λ ε μ α ί ο ς.... σε τέτοιο χάλι.
Με τρεις ή τέσσαρες δούλους μονάχα·
πτωχοντυμένος και πεζός. Έτσι μια ε ι ρ ω ν ί α
θα καταντήσουν πια... και παίγνιο μες στην Pώμη
τα γένη των..... Που κατά βάθος έγιναν
σαν ένα είδος... υ π η ρ έ τ α ι.... των Pωμαίων
το ξέρει ο Σελευκίδης... που αυτοί τους δίδουν
κι αυτοί τους παίρνουνε... τους θρόνους των
α υ θ α ί ρ ε τ α,,,, ως επιθυμούν, το ξέρει.
A λ λ ά... τουλάχιστον στο παρουσιαστικό των
ας δ ι α τ η ρ ο ύ ν.... κάποια μ ε γ α λ ο π ρ έ π ε ι α·
να μη ξεχνούν... που ε ί ν α ι... βασιλείς ακόμη,
που λ έ γ ο ν τ α ι,,, (αλλοίμονον!).. ακόμη βασιλείς.

Γι’ αυτό... σ υ γ χ ί σ θ η κ ε ν.. ο Σελευκίδης
Δημήτριος· κι αμέσως πρόσφερε... στον Πτολεμαίο
ενδύματα ολοπόρφυρα..., διάδημα λαμπρό,
βαρύτιμα διαμαντικά.... πολλούς
θεράποντας και συνοδούς, τα πιο ακριβά του άλογα,
για να παρουσιασθεί στην Pώμη... καθώς πρέπει,
σαν A λ ε ξ α ν δ ρ ι ν ό ς.... Γραικός μονάρχης.

Aλλ’ ο Λαγίδης.... που ή λ θ ε... για την ε π α ι τ ε ί α,
ήξερε την δουλειά του.... και τ’ αρνήθηκε όλα·
διόλου δεν του χρειάζονταν... αυτές η πολυτέλειες.
Παληοντυμένος... ταπεινός... μπήκε στην Pώμη,
και κ ό ν ε ψ ε... σ’ ενός μικρού τεχνίτου σπίτι.
Κ’ έπειτα παρουσιάσθηκε... σαν κ α κ ο μ ο ί ρ η ς
και σαν πτωχάνθρωπος... στην Σύγκλητο,
έ τ σ ι... με πιο αποτέλεσμα να ζ η τ ι α ν έ ψ ε ι. 


(από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) 

Κ. Π. Καβάφης, Η Επέμβασις των Θεών



 «Η Επέμβασις των Θεών»

Θα γίνη τ ώ ρ α τούτο... κι έ π ε ι τ α εκείνο,
και πιο αργά... σε μια ή δυο χρονιές (ως κρίνω),
τέτοιες θα ειν’ οι πράξεις... τέτοιοι θα ειν’ οι τρόποι.
Δε θα φροντίσουμε... για μακρινό κ α τ ό π ι.
Για το κ α λ λ ί τ ε ρ ο εμείς... θα προσπαθούμε.
Και όσο προσπαθούμε... τόσο θα χ α λ ν ο ύ μ ε,
θα μπλέκουμε τα πράγματα... ως να βρεθούμε
στην άκρα σ ύ γ χ υ σ ι... Και τότε θα σταθούμε.
Θα ην’ η ώρα... οι Θεοί να ε ρ γ α σ θ ο ύ ν ε.

Έρχονται πάντοτ’ οι Θεοί... Θα καταιβούνε
από τες μηχανές των... και τους μεν θα σ ώ σ ο υ ν,
τους δε β ί α ι α , ξαφνικά θα τους σηκώσουν
από την μέση.... και σαν φέρουνε μια τ ά ξ ι
θα α π ο σ υ ρ θ ο ύ ν.
– Κ’ έ π ε ι τ α.... αυτός τούτο θα πράξη,
τούτο εκείνος...., και με τον καιρόν οι ά λ λ ο ι
τα ιδικά των.... Και θ’ αρχίσουμε και π ά λ ι.


(Κ. Π. Καβάφης, Άπαντα ποιητικά, Ύψιλον)


Κ Καβάφης: ΤΡΩΕΣ

 
« Είν’ η προσπάθειές μας, των συφοριασμένων·
είν’ η προσπάθειές μας... σαν των Τρώων.
Κομμάτι κ α τ ο ρ θ ώ ν ο υ μ ε...· κομμάτι
παίρνουμ’ επάνω μας· κι αρχίζουμε
νάχουμε θ ά ρ ρ ο ς... και καλές ελπίδες.

Μα π ά ν τ α.. κάτι βγαίνει και μας σταματά.
Ο Aχιλλεύς... στην τάφρον εμπροστά μας
βγαίνει... και με φωνές μεγάλες μάς τρομάζει.—

Είν’ η προσπάθειές μας.. σαν των Τρώων.
Θαρρούμε... πως με απόφασι και τόλμη
θ’ αλλάξουμε της τύχης... την καταφορά,
κ’ έξω στεκόμεθα... ν’ α γ ω ν ι σ θ ο ύ μ ε.

Aλλ’ όταν... η μεγάλη κ ρ ί σ ι ς.. έλθει,
η τόλμη κι η απόφασίς μας... χάνονται·
τ α ρ ά τ τ ε τ α ι.. η ψυχή μας... π α ρ α λ ύ ε ι·
κι ολόγυρα... απ’ τα τείχη τρέχουμε
ζητώντας... να γλυτώσουμε με την φυγή.

Όμως η π τ ώ σ ι ς μας... είναι βεβαία. 
Επάνω... στα τείχη, άρχισεν ήδη ο θ ρ ή ν ο ς.
Των ημερών μας αναμνήσεις... κλαινε κ’ αισθήματα.
Πικρά για μας... ο Πρίαμος κ’ η Εκάβη κ λ α ί ν ε. »

Κ. Π. Καβάφης
από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984

Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2014

Lunapiena:Στο Πετρωμένο Δάσος


Πέτρωσε το δάσος..
στην αγκαλιά της λάβας,
μα πριν πετρώσει έκλαψε,
για την καμμένη Γη..
μαργαριτάρι... το δάκρυ.. 
που φώλιασε δειλά δειλά 
στην αγκαλιά του κοχυλιού..
θαμμένο μες στην άμμο...

Πέτρωσε το δάσος..
της Μέδουσας το βλέμμα..
σαν αντίκρισε..
ηχώ το βήμα του Περσέα
στης μέρας το λυκόφως..

Βελλεροφόντης ο έρωτας..
κουτσός.. επαίτης...
νίκησε ύπουλα..  την χίμαιρα
τον αποπλάνησε.. η περιέργεια 
κι έχασε.. τον κλεμμένο Πήγασο 
σπάσαν.. της έμπνευσης τα φτερά 
στο πετρωμένο δάσος
γυρεύει χρόνια.. τη ζωή..

μα όλα τριγύρω... σιωπή
Φοβήθηκαν το δάκρυ..

Lunapiena


Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2014

Η Σημασία και η Α ξ ί α... του ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ


Το π α ι χ ν ί δ ι... αρχίζει από την βρεφική ηλικία. 
Το χ α μ ό γ ε λ ο  του μωρού...
σαν α π ά ν τ η σ η.. στους «μορφασμούς» της μάνας
ή των άλλων σημαντικών προσώπων στη ζωή του,
όπως και το  κ ρ ύ ψ ι μ ο.. 
με τα χέρια του προσώπου της μαμάς
και η ε π α ν ε μ φ ά ν ι σ ή του…
θεωρείται το π ρ ώ τ ο.. παιχνίδι του βρέφους,
μέσω του οποίου γ ν ω ρ ί ζ ε ι.. τον κόσμο, 
ενώ παράλληλα μ α θ α ί ν ε ι... να  ε λ έ γ χ ε ι..
την δυσαρέσκεια και την αγωνία του
από την  α π ο υ σ ί α.. της μητέρας του.
Αργότερα θα παίξει από μόνο του επαναλαμβάνοντας
το «κ ρ ύ β ο μ α ι... και  ε π α ν ε μ φ α ν ί ζ ο μ α ι»,
παίζοντας πολλές φορές..
την εμπειρία του αποχωρισμού και της επιστροφής,
έτσι ώστε... να μπορέσει να κυριαρχήσει
στο έντονο αίσθημα του αβοήθητου
που νοιώθει... 
όταν η μαμά δεν είναι παρούσα κοντά του.

Αρχικά το παιχνίδι έχει «ρόλο ε ξ ά σ κ η σ η ς»
και ανακάλυψης του κόσμου.
Μέσα απ’την διαδικασία του παιχνιδιού μ α θ α ί ν ε ι..
να αναγνωρίζει τα αντικείμενα και τη χρήση τους,
ενώ συγχρόνως ε κ φ ρ ά ζ ε ι επιθυμίες και συναισθήματα
που του προκαλούν πρόσωπα και αντικείμενα.
Στην πορεία τα παιχνίδια χρησιμοποιούνται  
σ υ μ β ο λ ι κ ά. 
Το παιδί  α ν α π α ρ ι σ τ ά... ότι γίνεται γύρω του.
Όλα τα παιχνίδια και τα πράγματα παίρνουν ζωή.
Μ ε τ α ξ ύ... φαντασίας και πραγματικότητας 
θα δώσει ρόλους,
μ ι μ ο ύ μ ε ν ο... την καθημερινότητα.
«Φ τ ι ά χ ν ε ι.. χαλάει 
και ξ α ν α φ τ ι ά χ ν ε ι τον κόσμο»,
επαναλαμβάνοντας το ίδιο ξανά και ξανά… 
Στη σφαίρα της παντοδυναμία του δοκιμάζει τα πάντα
«σαν να ήταν αληθινά».
"Γ ί ν ε τ α ι"…. άλλοτε η  κ α λ ή  μαμά που  φ ρ ο ν τ ί ζ ε ι
ή ο καλός μπαμπάς που  π ρ ο σ τ α τ ε ύ ε ι..
κι άλλοτε  ο α υ σ τ η ρ ό ς  γονιός που τιμωρεί σκληρά…
κι άλλοτε πάλι... 
θα παίζει  το ρόλο του κακού που καταστρέφει
ή του καλού που σώζει από την καταστροφή.
Μια  α έ ν α η  μάχη του Καλού και του Κακού,
της Δημιουργίας και της Καταστροφής,
στο «τ ρ α γ ι κ ό.. παιχνίδι του Γίγνεσθαι»,
όπως μας λέει ο Ηράκλειτος.
Αναπτύσσει έτσι την ι κ α ν ό τ η τ α.. να εκφράσει
με χίλιους τρόπους.. ό,τι δεν καταφέρνει να πει με λόγια,
ενώ την ίδια στιγμή ε π ε ξ ε ρ γ ά ζ ε τ α ι.. 
ψυχικά την εμπειρία του,
α φ ο μ ο ι ώ ν ε ι τις νέες κατακτήσεις του...
και  ε ν ι σ χ ύ ε τ α ι.. 
μ'αυτό τον τρόπο η νοητική του ικανότητα.

Το σ υ μ β ο λ ι κ ό  παιχνίδι, αντανακλά συχνά
τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού.
Γίνεται χ ώ ρ ο ς... έκφρασης των επιθυμιών,
των εσωτερικών ψυχικών εντάσεων,
των φόβων και των άλλων συναισθημάτων του.
Του ε π ι τ ρ έ π ε τ α ι  έτσι
 η  ε κ φ ό ρ τ ι σ η.. του άγχους
και αναπτύσσεται η ικανότητα  ε λ έ γ χ ο υ
της δύσκολης  ή πολλές φορές σκληρής πραγματικότητας,
ενώ ανακαλύπτει την δυνατότητα προσπάθειας ελέγχου
των απαγορευμένων επιθυμιών του.

Μέσα από το παιχνίδι, χ ω ρ ί ς.. τον φόβο τιμωρίας,
ε κ φ ρ ά ζ ε ι και α ν α κ α λ ύ π τ ε ι 
τη δική του εχθρότητα,
την ε π ι θ ε τ ι κ ό τ η τ α  
ή την  κ α τ α σ τ ρ ο φ ι κ ό τ η τ α
αλλά και την φ α ν τ α σ τ ι κ ή 
ή πραγματική  ε χ θ ρ ό τ η τ α
που βιώνει από το περιβάλλον του.

Το συμβολικό παιχνίδι 
για να έχει την αρμόζουσα λειτουργικότητα,
πρέπει να γίνεται  α υ θ ό ρ μ η τ ο.. και α β ί α σ τ ο,
με φυσικότητα, 
χ ω ρ ί ς... παρεμβολές και καθοδήγηση. 
Το παιδί γίνεται σ υ γ χ ρ ό ν ω ς... 
σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής.
Συνήθως θέλει να παίζει μόνο του,
άλλες φορές επιζητά την παρουσία του άλλου,
της μαμάς του συνήθως ή και του μπαμπά
ή άλλου αγαπημένου προσώπου εμπιστοσύνης,
που  ξ έ ρ ε ι.. να π ρ ο σ έ χ ε ι..
και να σ έ β ε τ α ι την ανάγκη του
για έκφραση μέσω του παιχνιδιού.
Η π α ρ ο υ σ ί α  του ενήλικα γίνεται πολύτιμη 
και βοηθά το παιδί
να δ ι α π ρ α γ μ α τ ε υ τ ε ί.. πιο σοβαρά θέματα
και να επιχειρήσει πιο δύσκολους  ρ ό λ ο υ ς.
Το Παιδί μ’άλλα λόγια, χρειάζεται 
«σοβαρούς, φιλικούς και έμπιστους θεατές»
που να ξέρουν να εκτιμούν και να σέβονται 
τις ανάγκες και τις επιθυμίες του
και δεν τον ενοχλούν... 
στην τόσο σημαντική αυτή λειτουργία της ανακάλυψης
του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου.
Αρκετές φορές δίνει ρόλους και στον ενήλικα, 
καλώντας τον να παίξει μαζί του,
υπαγορεύοντάς του κάποιες φορές τι πρέπει να κάνει…
σε μια προσπάθεια α ν ά π τ υ ξ η ς.. της πρωτοβουλίας 
και της  α υ τ ο ν ο μ ί α ς  του 
ενώ παράλληλα βελτιώνει και ισχυροποιεί 
τη σχέση του με τον ενήλικα.
Η α λ λ α γ ή  ρόλων μέσα στο παιχνίδι 
διευκολύνει πολύ σ’αυτή την διαδικασία.

Συχνά ε π ι δ ι ώ κ ε ι.. τον θαυμασμό 
και  α ν α ζ η τ ά.. την επιβεβαίωση στα μάτια του άλλου,
 διερευνά τις εκφράσεις του προσώπου
και δίνει μεγάλη σημασία στα σ χ ό λ ι α... 
που θα κάνουν οι μεγάλοι, για την..
 «σκηνοθεσία και την ικανότητα της απόδοσης των ρόλων». 
Έτσι ο φόβος, η αγωνία και το άγχος 
μετατρέπονται σε ε υ χ α ρ ί σ τ η σ η.
Με την επανάληψη η ποσότητα, η ποιότητα 
και η ένταση του άγχους ε λ α τ τ ώ ν ε τ α ι.
Στο τέλος ικανοποιημένο πια αφήνει το παιχνίδι 
αναζητώντας άλλη απασχόληση 
ή διαφορετική επικοινωνία με τους γονείς 
ή τους ενήλικες συμπαίχτες του.
Νοιώθει συγχρόνως πιο δ υ ν α μ ω μ έ ν ο 
και περισσότερο κ ο ι ν ω ν ι κ ό.

Σε μεγαλύτερη ηλικία, 
τα παιχνίδια αλλάζουν εντελώς μορφή
γιατί αποκτούν κ α ν ό ν ε ς...
Οι κανόνες του παιχνιδιού διευκολύνουν την κατανόηση
και την συνειδητοποίηση της έ ν ν ο ι α ς του αποτελέσματος,
ενώ παράλληλα επιτρέπουν να αναπτυχθεί η λογική σχέση
ανάμεσα στο «αίτιο» και το αποτέλεσμα…
Τα παιχνίδια σ’αυτές τις ηλικίες είναι συνήθως ομαδικά
και έχουν εθιμοτυπικό χαρακτήρα, 
μεταδίδονται από γενιά σε γενιά
και βοηθούν στη κ ο ι ν ω ν ι κ ο π ο ί η σ η των παιδιών
και την ικανότητά τους να αναπτύσσουν σχέσεις φιλίας
με τους άλλους συνομήλικες.
«Εκεί που υπάρχει φ ι λ ί α.. ο έλλογος έλεγχος 
και η αυστηρότητα των Νόμων περισσεύουν»
είχε πει ο Αριστοτέλης.

Το ο μ α δ ι κ ό  παιχνίδι διευκολύνει το παιδί
ν’αναπτύξει την φαντασία και την πρωτοβουλία του,
Μέσα από την διαδικασία του Ομαδικού παιχνιδιού  
δ ρ α σ τ η ρ ι ο π ο ι ε ί τ α ι.. και ε ξ ε λ ί σ σ ε τ α ι...
η δημιουργική ικανότητα  των παιδιών,
δ ι ε υ κ ο λ ύ ν ε τ α ι... η ανάπτυξη της ικανότητας τους 
για  α ν τ α λ λ α γ ή... ιδεών και απόψεων,
αποκτούν και χαίρονται  
την ικανότητα του μ ο ι ρ ά σ μ α τ ο ς
και της μεταξύ τους σ υ ν α λ λ α γ ή ς... ενώ παράλληλα
βελτιώνεται... η π ρ ο σ α ρ μ ο σ τ ι κ ή  ικανότητα
στους κοινά αποδεκτούς κανόνες και ρόλους.
Παράλληλα η περιέργεια για μ ά θ η σ η ... αυξάνεται,
μέσα σ’ένα  κλίμα θεμιτού ανταγωνισμού και άμιλλας,
αναπτύσσεται  η ικανότητα σ υ μ μ ό ρ φ ω σ η ς,
ενώ παράλληλα ενισχύεται  η  π ρ ω τ ο β ο υ λ ί α.

Εξελίσσεται και αναπτύσσεται με το χρόνο,  
η ανοχή στις ματαιώσεις... 
 και η επιθυμία για ατομική διάκριση.
‘Ετσι με το χρόνο 
η ά μ ι λ λ α... αντικαθιστά τον  α ν τ α γ ω ν ι σ μ ό, 
και την ε π ι θ υ μ ί α.. κυριαρχίας 
και εγωιστικής επικράτησης.
Ε κ φ ο ρ τ ί ζ ε τ α ι.. 
και ελέγχεται το άγχος, οι φόβοι και η αγωνία 
και α υ ξ ά ν ε τ α ι... 
η υπευθυνότητα και η κ ο ι ν ω ν ι κ ό τ η τ ά...

Είναι φανερό ότι το  π α ι χ ν ί δ ι... 
κατέχει μια ουσιαστική
και σημαντική θέση στη ζωή του παιδιού,
μοιάζει σαν «τροφή» και  «ανάσα» της Ψυχής"
και γίνεται ι δ α ν ι κ ή.. δημιουργική ά σ κ η σ η.. 
για το Νου και το σώμα…
Η σημασία του όμως... δεν γίνεται αρκετά καλά αντιληπτή
από τον γονέα σήμερα… και αυτό οδηγεί στη μη ενίσχυση
και κάποιες φορές φτάνει μέχρι την απαγόρευσή του..  
«Είναι δ ύ σ κ ο λ ο...      
 να πολεμά κανείς ενάντια στην καρδιά του,
γ ι α τ ί καθετί που ποθεί.. το αγοράζει με την ψυχή του»,
μας λέει ο Ηράκλειτος…. μιλώντας σαφώς…
για το ψυχικό κόστος του ελέγχου των επιθυμιών 
και των συναισθημάτων από την λογική.. 
στο όνομα της πραγματικότητας.

Συχνά ξεχνάμε... ότι υπάρχει μια σ υ ν έ χ ε ι α, 
που αρχίζει από το μοναχικό ατομικό παιχνίδι,  
ή το παιχνίδι με θεατές,
χαρακτηριστικό των πρώτων χρόνων ζωής του παιδιού,
στο δημιουργικό ομαδικό παιχνίδι…. για να φτάσει
στις πρώτες εκπαιδευτικές, μουσικές, αθλητικές 
και πολιτιστικές εκδηλώσεις... που ανοίγουν
το δρόμο της δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς.. 
και της  τ έ χ ν η ς.. στο μέλλον.  

ΠΑΙΔΙ….. ΠΑΙΧΝΙΔΙ…. ΜΑΘΗΣΗ και ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
πάνε παρέα, όταν αναπτύσσονται... 
σε μια ατμόσφαιρα Σ ε β α σ μ ο ύ... Α γ ά π η ς... 
κ α τ α ν ό η σ η ς  και..  σ τ ή ρ ι ξ η ς... 
των αναπτυξιακών αναγκών του παιδιού. 


Σας Ευχαριστώ… για το ενδιαφέρον  σας
Βάσω Χ.