Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2007
CESARE PAVESE
Cesare Pavese (9.9.1908-27.8.1950)
Antenati
Stupefatto del mondo mi giunse un'età
che tiravo dei pugni nell'aria e piangevo da solo.
Ascoltare i discorsi di uomini e donne
non sapendo rispondere, è poca allegria.
Ma anche questa è passata: non sono phi solo
e, se non so rispondere, so fame a meno.
Ho trovato compagni trovando me stesso.
Ho scoperto che, prima di nascere, sono vissuto
sempre in uomini saldi, signori di sè,
e nessuno sapeva rispondere e tutti eran calmi.
Due cognati hanno aperto un negozio - la prima fortuna
della nostra famiglia - e l'estraneo era serio,
calcolante, spietato, meschino: una donna.
L'altro, il nostro, in negozio leggeva romanzi
- in paese era molto - e i clienti che entravano
si sentivan rispondere a brevi parole
che lo zucchero no, che il solfato neppure,
che era tutto esaurito. E' accaduto phi tardi
che quest'ultimo ha dato una mano al cognato fallito.
A pensar questa gente mi sento più forte
che a guardare lo specchio gonfiando le spalle
e atteggiando le labbra a un sorriso solenne.
E' vissuto un mio nonno, remoto nei tempi,
che si fece truffare da un suo contadino
e allora zappò lui le vigne - d'estate -
per vedere un lavoro hen fatto. Così
sono sempre vissuto e ho sempre tenuto
una faccia sicura e pagato di mano.
Etichette:
Αγαπη και Ερως,
Amore,
Cesare Pavese,
Parole del cuore,
Poesia,
Vita
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
E le donne non contano nella famiglia.
ΑπάντησηΔιαγραφήVoglio dire, le donne da noi stanno in casa
e ci mettono al mondo e non dicono nulla
e non contano nulla e non le ricordiamo.
Ogni donna c'infonde nel sangue qualcosa di nuovo,
ma s'annullano tutte nell'opera e noi,
rinnovati così, siamo i soli a durare.
Siamo pieni di vizi, di ticchi e di orrori
- noi, gli uomini, i padri - qualcuno si è ucciso,
ma una sola vergogna non ci ha mai toccato,
non saremo mai donne, mai ombre a nessuno.
Ho trovato una terra trovando i compagni,
una terra cattiva, dov'è un privilegio
non far nulla, pensando al futuro.
Perchè il solo lavoro non basta a me e ai miei;
noi sappiamo schiantarci, ma ii sogno più grande
dei miei padri fu sempre un far nulla da bravi.
Siamo nati per girovagare su quelle colline,
senza donne, e le mani tenercele dietro la schiena.
CESARE PAVESE
da Lavorare Stanca
(Poesie, Einaudi, Torino 1961)
Lavorare stanca
ΑπάντησηΔιαγραφήI due, stesi sull'erba, vestiti, si guardano in faccia
tra gli steli sottili: la donna gli morde i capelli
e poi morde nell'erba. Sorride scomposta, tra l'erba.
L'uomo afferra la mano sottile e la morde
e s'addossa col corpo. La donna gli rotola via.
Mezza l'erba del prato è così scompigliata.
La ragazza, seduta, s'aggiusta i capelli
e non guarda il compagno, occhi aperti, disteso.
Tutti e due, a un tavolino, si guardano in faccia
nella sera, e i passanti non cessano mai.
Ogni tanto un colore più gaio li distrae.
Ogni tanto lui pensa all'inutile giorno
di riposo, trascorso a inseguire costei,
che è felice di stargli vicina e guardarlo negli occhi.
Se le tocca col piede la gamba, sa bene
che si danno a vicenda uno sguardo sorpreso
e un sorriso, e la donna è felice.
Altre donne che passano
non lo guardano in faccia, ma almeno si spogliano
con un uomo stanotte. O che forse ogni donna
ama solo chi perde il suo tempo per nulla.
Tutto il giorno si sono inseguiti e la donna è ancor rossa
alle guance, dal sole. Nel cuore ha per lui gratitudine.
Lei ricorda un baciozzo rabbioso scambiato in un bosco,
interrotto a un rumore di passi, e che ancora la brucia.
Stringe a sè il mazzo verde - raccolto sul sasso
di una grotta - di bel capevenere e volge al compagno
un'occhiata struggente. Lui fissa il groviglio
degli steli nericci tra il verde tremante
e ripensa alla voglia di un altro groviglio,
presentito nel grembo dell'abito chiaro,
che la donna gli ignora. Nemmeno la furia
non gli vale, perché la ragazza, che lo ama, riduce
ogni assalto in un bacio e gli prende le mani.
Ma stanotte, lasciatala, sa dove andrà:
tornerà a casa rotto di schiena e intontito,
ma assaporerà almeno nel corpo saziato
la dolcezza del sonno sul letto deserto.
Solamente, e quest'è la vendetta, s'immaginerà
che quel corpo di donna, che avrà come suo, sia,
senza pudori, in libidine, quello di lei.
(Poesie, Einaudi, Torino 1961)
TU SEI COME UNA TERRA
ΑπάντησηΔιαγραφήTu sei come una terra
che nessuno ha mai detto.
Tu non attendi nulla
se non la parola
che sgorgherà dal fondo
come un frutto tra i rami.
C'è un vento che ti giunge.
Cose secche e rimorte
t'ingombrano e vanno nel vento.
Membra e parole antiche.
Tu tremi nell'estate.
Cesare Pavese
Hai viso di pietra scolpita,
ΑπάντησηΔιαγραφήsangue di terra dura,
sei venuta dal mare.
Tutto accogli e scruti
e respingi da te
come il mare. Nel cuore
hai silenzio, hai parole
inghiottite. Sei buia.
Per te l'alba è silenzio.
E sei come le voci
della terra &endash; l'urto
della secchia nel pozzo,
la canzone del fuoco,
il tonfo di una mela;
le parole rassegnate
e cupe sulle soglie,
il grido del bimbo &endash; le cose
che non passano mai.
Tu non muti. Sei buia.
Sei la cantina chiusa,
dal battuto di terra,
dov'è entrato una volta
ch'era scalzo il bambino,
e ci ripensa sempre.
Sei la camera buia
cui si ripensa sempre,
come il cortile antico
dove s'apriva l'alba.
5 novembre 1945
(da La terra e la morte)
The night you slept
ΑπάντησηΔιαγραφήAnche la notte ti somiglia,
la notte remota che piange
muta, dentro il cuore profondo,
e le stelle passano stanche.
Una guancia tocca una guancia &endash;
è un brivido freddo, qualcuno
si dibatte e t'implora, solo,
sperduto in te, nella tua febbre.
La notte soffre e anela l'alba,
povero cuore che sussulti.
O viso chiuso, buia angoscia,
febbre che rattristi le stelle,
c'è chi come te attende l'alba
scrutando il tuo viso in silenzio.
Sei distesa sotto la notte
come un chiuso orizzonte morto.
Povero cuore che sussulti,
un giorno lontano eri l'alba.
4 aprile 1950
per Cesare Pavese
ΑπάντησηΔιαγραφή“Vero è che non bastano i suoi libri a restituire una compiuta immagine di lui: perché di lui era fondamentale l’esempio
di lavoro, il veder come la cultura del letterato e la sensibilità
del poeta si trasformavano in lavoro produttivo, in valori messi
a disposizione del prossimo, in organizzazione e commercio d’idee, in pratica e scuola di tutte le tecniche in cui consiste
una civiltà culturale moderna.”
Italo Calvino
Lavorare stanca
ΑπάντησηΔιαγραφήQuel ragazzo scomparso al mattino non torna.
Ha lasciato la pala ancor fredda, all'uncino - era l'alba -
nessuno ha voluto seguirlo: si è buttato su certe colline.
Un ragazzo dell'età che comincia a staccare bestemmie
non sa fare discorsi. Nessuno
ha voluto seguirlo. Era un'alba bruciata di febbraio, ogni
tronco colore del sangue aggrumato. Nessuno sentiva
nell'aria
il tepore più duro.
Il mattino è trascorso
e la fabbrica libera ogni operaio.
Nel bel sole qualcuno - il lavoro riprende
fra mezz'ora - si stende a mangiare affamato. Ma c'è un
umido dolce che morde nel sangue e alla terra dà brividi
verdi. Si fuma
e si vede che il cielo è sereno e lontano le colline son
viola. Varrebbe la pena
di restarsene lunghi per terra nel sole.
Ma buon conto si mangia. Chissà se ha mangiato quel
ragazzo testardo? Dice un secco operaio,
che, va bene, la schiena si rompe al lavoro,
ma mangiare si mangia. Si fuma persino.
L'uomo è come una bestia, che vorrebbe far niente. Son le bestie
che sentono il tempo, e il ragazzo l'ha sentito all'alba. E ci sono
dei cani
che finiscono marci in un fosso. La terra prende tutto. Chi sa
se il ragazzo finisce dentro un fosso affamato? E' scappato
nell'alba senza fare discorsi, con quattro bestemmie, alto il
naso nell'aria.
Ci pensano tutti
aspettando il lavoro, come un gregge svogliato."
Cesare Pavese
Anche tu sei l'amore.
ΑπάντησηΔιαγραφήSei di sangue e di terra come gli altri.
Cammini come chi non si stacca dalla porta di casa.
Guardi come chi attende e non vede.
Sei terra che dolora e che tace.
Hai sussulti e stanchezze, hai parole - cammini in attesa.
L'amore è il tuo sangue - non altro.
Cesare Pavese
Da lavorare stanca
ΑπάντησηΔιαγραφή"Camminammo più di mezzora. La vetta è vicina,
sempre aumenta d'intorno il frusciare e il fischiare del vento.
Mio cugino si ferma ad un tratto e si volge: "Quest'anno
scrivo sul manifesto: - Santo Stefano
è sempre stato il primo nelle feste
della valle del Belbo - e che la dicano
quei di Canelli.". Poi riprende l'erta.
Un profumo di terra e di vento ci avvolge nel buio, qualche lume
in distanza: cascine, automobili
che si sentono appena; e io penso alla forza che mi ha reso
quest'uomo, strappandolo al mare, alle terre lontane, al
silenzio che dura.
Mio cugino non parla dei viaggi compiuti.
Dice asciutto che è stato in quel luogo e in quell'altro
e pensa ai suoi motori." ...
"Ma quando gli dico
Ch'egli è tra i fortunati che han visto l'aurora
nelle isole più belle della terra,
al ricordo sorride e risponde che il sole
si levava che il giorno era vecchio per loro."
Cesare Pavese
"Mito"
ΑπάντησηΔιαγραφήVerra il giorno che il giovane dio
sara un uomo, senza pena,
col morto sorriso dell'uomo che ha compreso.
Anche il sole trascorre remoto
arrossando le spiagge.
Verra il giorno che il dio
non sapra piu dov'erano le spiagge d'un tempo.
Ci si sveglia un mattino che e morta l'estate,
e negli occhi tumultuano ancora splendori
come ieri, e all'orecchio i fragori del sole
fatto sangue. E mutato il colore del mondo.
La montagna non tocca piu il cielo;
le nubi non s'ammassano piu come frutti;
nell'acqua non traspare piu un ciottolo.
Il corpo di un uomo
pensieroso si piega, dove un dio respirava.
Il gran sole e finito, e l'odore di terra,
e la libera strada, colorata di gente
che ignorava la morte. Non si muore d'estate.
Se qualcuno spariva, c'era il giovane dio
che viveva per tutti e ignorava la morte.
Su di lui la tristezza era un'ombra di nube.
Il suo passo stupiva la terra.
Ora pesa
la stanchezza su tutte le membra dell'uomo,
senza pena, la calma stanchezza dell'alba
che apre un giorno di pioggia.
Le spiagge oscurate non conoscono il giovane,
che un tempo bastava le guardasse.
Ne il mare dell'aria rivive al respiro.
Si piegano le labbra dell'uomo rassegnate,
a sorridere davanti alla terra.
Cesare Pavese
"L'amico che dorme"
ΑπάντησηΔιαγραφήChe diremo stanotte all'amico che dorme?
La parola più tenue ci sale alle labbra
dalla pena più atroce. Guarderemo l'amico,
le sue inutili labbra che non dicono nulla,
parleremo sommesso.
La notte avrà il volto
dell'antico dolore che riemerge ogni sera
impassibile e vivo. Il remoto silenzio
soffrirà come un'anima, muto, nel buio.
Parleremo alla notte che fiata sommessa.
Udiremo gli istanti stillare nel buio
al di là delle cose, nell'ansia dell'alba,
che verrà d'improvviso incidendo le cose
contro il morto silenzio. L'inutile luce
svelerà il volto assorto del giorno. Gli istanti
taceranno. E le cose parleranno sommesso.
Cesare Pavese
Sei la terra e la morte
ΑπάντησηΔιαγραφήLa tua stagione è il buio
e il silenzio. Non vive
cosa che più di te
sia remota dall'alba.
Quando sembri destarti
sei soltanto dolore,
l'hai negli occhi e nel sangue
ma tu non senti. Vivi
come vive una pietra,
come la terra dura.
E ti vestono sogni
movimenti singuiti
che tu ignori. Il dolore
come l'acqua di un lago
trepida e ti circonda.
Sono cerchi sull'acqua.
Tu li lasci svanire.
Sei la terra e la morte.
~ Cesare Pavese ~
Mattino
ΑπάντησηΔιαγραφήLa finestra socchiusa contiene un volto
sopra il campo del mare. I capelli vaghi
accompagnano il tenero ritmo del mare.
Non ci sono ricordi su questo viso.
Solo un'ombra fuggevole, come di nube.
L'ombra è umida e dolce come la sabbia
di una cavità intatta, sotto il crepuscolo.
Non ci sono ricordi. Solo un sussurro
che è la voce del mare fatta ricordo.
Nel crepuscolo l'acqua molle dell'alba
che s'imbeve di luce, rischiara il viso.
Ogni giorno è un miracolo senza tempo,
sotto il sole: una luce salsa l'impregna
e un sapore di frutto marino vivo.
Non esiste ricordo su questo viso.
Non esiste parola che lo contenga
o accomuni alle cose passate. Ieri,
dalla breve finestra è svanito come
svanirà tra un istante, senza tristezza
né parole umane, sul campo del mare.
~ Cesare Pavese ~
Fumatori di carta
ΑπάντησηΔιαγραφήMi ha condotto a sentir la sua banda. Si siede in un angolo
e imbocca il clarino. Comincia un baccano d’inferno.
Fuori, un vento furioso e gli schiaffi, tra i lampi,
della pioggia fan si che la luce vien tolta,
ogni cinque minuti. Nel buio, le facce
danno dentro stravolte, a suonare a memoria
un ballabile. Energico, il povero amico
tiene tutti, dal fondo. E il clarino si torce,
rompe il chiasso sonoro, s’inoltra, si sfoga
come un’anima sola, in un secco silenzio.
Questi poveri ottoni son troppo sovente ammaccati:
contadine le mani che stringono i tasti,
e le fronti, caparbie, che guardano appena da terra.
Miserabile sangue fiaccato, estenuato
dalle troppe fatiche, si sente muggire
nelle note e l’amico li guida a fatica,
lui che ha mani indurite a picchiare una mazza,
a menare una pialla, a strapparsi la vita.
Li ebbe un tempo i compagni e non ha che trent’anni.
Fu di quelli di dopo la guerra, cresciuti alla fame.
Venne anch’egli a Torino, cercando una vita,
e trovò le ingiustizie. Imparò a lavorare
nelle fabbriche senza un sorriso. Imparò a misurare
sulla propria fatica la fame degli altri,
e trovò dappertutto ingiustizie. Tentò darsi pace
camminando, assonnato, le vie interminabili
nella notte, ma vide soltanto a migliaia i lampioni
lucidissimi, su iniquità: donne rauche, ubriachi,
traballanti fantocci sperduti. Era giunto a Torino
un inverno, tra lampi di fabbriche e scorie di fumo;
e sapeva cos’era lavoro. Accettava il lavoro
come un duro destino dell’uomo. Ma tutti gli uomini
lo accettassero e al mondo ci fosse giustizia.
Ma si fece i compagni. Soffriva le lunghe parole
e dovette ascoltarne, aspettando la fine.
Se li fece i compagni. Ogni casa ne aveva famiglie.
La città ne era tutta accerchiata. E la faccia del mondo
ne era tutta coperta. Sentivano in sé
tanta disperazione da vincere il mondo.
Suona secco stasera, malgrado la banda
che ha istruito a uno a uno. Non bada al frastuono
della pioggia e alla luce. La faccia severa
fissa attenta un dolore, mordendo il clarino.
Gli ho veduto questi occhi una sera, che soli,
col fratello, più triste di lui di dieci anni,
vegliavamo a una luce mancante. Il fratello studiava
su un inutile tornio costrutto da lui.
E il mio povero amico accusava il destino
che li tiene inchiodati alla pialla e alla mazza
a nutrire due vecchi, non chiesti.
D’un tratto gridò
che non era il destino se il mondo soffriva,
se la luce del sole strappava bestemmie:
era l’uomo, colpevole. Almeno potercene andare,
far la libera fame, rispondere no
a una vita che adopera amore e pietà,
la famiglia, il pezzetto di terra, a legarci le mani.
O θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου
ΑπάντησηΔιαγραφήO θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου
αυτός ο θάνατος που μας συντροφεύει
απ' το πρωί ως το βράδυ, άγρυπνος,
κρυφός, σαν μια παλιά τύψη
ή μια παράλογη συνήθεια. Τα μάτια σου
θα 'ναι μια άδεια λέξη.
Κραυγή που έσβησε, σιωπή.
Έτσι τα βλέπεις κάθε πρωινό
όταν μονάχη σκύβεις
στον καθρέφτη. Ω, αγαπημένη ελπίδα,
αυτή τη μέρα θα μάθουμε και εμείς
πως είσαι η ζωή κι είσαι το τίποτα.
Για όλους ο θάνατος έχει ένα βλέμμα
O θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου
Θα' ναι σαν ν' αφήνεις μια συνήθεια,
σαν ν' αντικρίζεις μέσα στον καθρέφτη
να αναδύεται ένα πρόσωπο νεκρό,
σαν ν' ακούς ένα κλεισμένο στόμα.
Θα κατέβουμε στην άβυσσο βουβοί.
Από το βιβλίο: Τσέζαρε Παβέζε, O θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου, Σωτήρης Τριβιζάς (μετ), εκδ. Καστανιώτης, σ. 68, 1997
Πρόγονοι (Antenati)
ΑπάντησηΔιαγραφήΣαστισμένος από τον κόσμο, έφτασα στην ηλικία
που έριχνα μεγάλες γροθιές στον αέρα και έκλαιγα μονάχος μου.
Είναι μικρή χαρά ν’ ακούς τις κουβέντες των αντρών και των γυναικών
χωρίς να ξέρεις να απαντήσεις.
Όμως κι αυτή η εποχή πέρασε : Δεν είμαι πια μόνος μου
και εάν δεν ξέρω να πω , ξέρω να το κάνω λιγάκι.
Βρήκα φίλους βρίσκοντας τον εαυτό μου.
Ανακάλυψα ότι πριν να γεννηθώ, έζησα
πάντοτε με σκληρούς άντρες, αφεντικά του εαυτού τους,
και κανείς δεν ήξερε τι να πει και όλοι ήταν σιωπηλοί.
Δυο κουνιάδοι άνοιξαν ένα μαγαζί-- η πρώτη τύχη της
οικογένειάς μας —και ο ξενομερίτης ήταν σοβαρός,
συμφεροντολόγος, αμείλικτος, μικροπρεπής : μια γυναίκα.
Ο άλλος άνδρας, ο δικός μας άνδρας,
στο μαγαζί συνήθιζε να διαβάζει μυθιστορήματα
–στο χωριό αυτό ήταν αρκετό –και οι πελάτες που μπαίνανε
ακούγανε να απαντάει με απότομες κουβέντες
ότι η ζάχαρη και το αλάτι είχαν εξαντληθεί .
Αργότερα λοιπόν αυτός ο δικός μας άνδρας
βοήθησε τον κουνιάδο που χρεοκόπησε.
Το να σκέφτομαι αυτόν τον κόσμο νιώθω πιο δυνατός
από το να κοιτάζω στον καθρέπτη σηκώνοντας τις πλάτες ,
σουφρώνοντας τα χείλη σε ένα μεγαλοπρεπές χαμόγελο.
Ένας από τους παππούδες μου έζησε ,πολύ καιρό πριν ,
εξαπατήθηκε από έναν συγχωριανό του
και τότε αυτός έσκαψε το αμπέλι- κατακαλόκαιρα -
για να δει την δουλειά να γίνεται καλά. Έτσι
έζησα πάντα και έχω πάντοτε ένα τίμιο πρόσωπο
πληρώνοντας τοις μετρητοίς .
Στην οικογένειά μας οι γυναίκες δεν υπολογίζονται.
Θέλω να πω , ότι οι δικές μας γυναίκες μένουν στο σπίτι
και μας φέρνουν στον κόσμο και δεν μιλάνε
δεν υπολογίζονται καθόλου και δεν τις θυμόμαστε.
Κάθε γυναίκα μάς ενσταλάζει στο αίμα κάτι το καινούριο ,
αλλά όλες σκοτώνονται στην δουλειά και μεις,
έτσι ανανεωμένοι είμαστε οι μόνοι που αντέχουν .
Είμαστε γεμάτοι ελαττώματα ,ιδιοτροπίες και φόβους
-Εμείς, οι άνδρες, οι πατεράδες –κάποιος σκοτώθηκε ,
ποτέ δεν γνωρίσαμε ντροπή ,
δεν υπήρξαμε ποτέ γυναίκες, ποτέ δούλοι σε κανέναν.
Βρήκα μια γη βρίσκοντας τους συντρόφους,
μια κακή γη , όπου είναι προνόμιο
να μην κάνεις απολύτως τίποτα, και να ονειρεύεσαι το μέλλον
Γιατί η δουλειά δεν είναι αρκετά καλή για τους φίλους μου και μένα
εμείς ξέρουμε να τσακιζόμαστε από τον κόπο, αλλά
το πιο μεγάλο όνειρο των γονιών μου ήταν πάντα
να μην κάνουν τίποτα, σαν τους μάγκες.
Γεννηθήκαμε για να περιπλανιόμαστε πάνω σ’ αυτούς τους λόφους
δίχως γυναίκες βάζοντας τα χέρια πίσω από την πλάτη.
Cesare Pavese
(Άνοιξη 1932)
Χαμένος κόσμος
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάρα πολύ θάλασσα. Είδαμε πολύ θάλασσα.
Αργά το σούρουπο που το νερό απλώνεται άτονο και
ξεθωριασμένο στο τίποτα ,ο φίλος μου το κοιτάει επίμονα
και εγώ κοιτάω τον φίλο μου και κανείς δεν μιλάει .
Το βράδυ καταλήγουμε στο βάθος μιας ταβέρνας μες στους καπνούς
μονάχοι μας , να πίνουμε παρέα . Ο φίλος μου έχει τα όνειρα του
(είναι λιγάκι μονότονα τα όνειρα, στο βουητό της θάλασσας)
όπου το νερό ανάμεσα στα νησιά δεν είναι παρά ο καθρέπτης
των λόφων που είναι διάστικτοι από καταρράκτες και αγριολούλουδα.
Το κρασί του είναι σαν τα όνειρά του. Βλέπει, κοιτώντας το ποτήρι ,
ν’ ανεβαίνει πράσινους λόφους στην πεδιάδα της θάλασσας.
Οι λόφοι μού αρέσουν, και τον αφήνω να μιλάει για την θάλασσα-
το νερό είναι τόσο διάφανο που φαίνονται τα βότσαλα .
Βλέπω μονάχα λόφους και μου γεμίζουν τον ουρανό και τη γη
με τις σταθερές γραμμές των μακρινών και κοντινών πλαγιών .
Μονάχα οι δικοί μου είναι άγριοι και αυλακωμένοι
με κουρασμένα αμπέλια πάνω στην καμένη γη. Ο φίλος τούς δέχεται
και τους θέλει ντυμένους στα λουλούδια και στα άγρια φρούτα
για να ανακαλύψει γελώντας, κορίτσια πιο γυμνά από τα φρούτα .
Αυτό δεν είναι απαραίτητο:στα πιο σκληρά όνειρά μου δεν λείπει το χαμόγελο.
Αν αύριο το πρωί πηγαίναμε προς τους λόφους ,
θα μπορούσαμε να συναντήσουμε στ’ αμπέλια
κάποια μελαχρινή, ηλιοκαμένη, κοπέλα
και, πιάνοντας κουβέντα ,να φάμε λίγα από τα σταφύλια της.
Cesare Pavese
[1933]
Η δουλειά κουράζει
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο πέρασμα ενός δρόμου για να το σκάσει από το σπίτι,
είναι κάτι που το κάνει μόνο ένα αγόρι, αλλά αυτός ο άντρας που γυρνάει
όλη μέρα στους δρόμους, δεν είναι πια ένα αγόρι
και δεν το σκάει απ’ το σπίτι.
Υπάρχουν καλοκαιρινά
απογεύματα που ακόμα και οι πλατείες είναι άδειες, απλωμένες
κάτω από τον ήλιο που γέρνει, και αυτός ο άντρας που φτάνει
από μιαν λεωφόρο ανώφελων δέντρων, σταματάει.
Αξίζει τον κόπο να είσαι μόνος, για να είσαι πάντοτε περισσότερο μόνος;
Αν το μόνο που κάνεις είναι να περιπλανιέσαι
στους δρόμους και τις πλατείες ,θα τους βρίσκεις πάντα άδειους.
Πρέπει να σταματήσεις μια γυναίκα
να της μιλήσεις και ν’ αποφασίσεις να ζήσετε μαζί .
Διαφορετικά, κάποιος μιλάει μόνος του. Γι’ αυτό μερικές φορές
την νύχτα στο σκοτάδι, ένας μεθυσμένος μιλάει στον κόσμο
και τους διηγείται τα σχέδια μιας ολόκληρης ζωής.
Δεν είναι σίγουρο ότι περιμένοντας στην έρημη πλατεία
θα ανταμώσεις κάποιον, αλλά όποιος γυρνάει στους δρόμους
κάθε τόσο σταματάει. Εάν ήταν δύο,
γυρνώντας στους δρόμους, το σπίτι θα ήταν
εκεί όπου βρισκόταν εκείνη η γυναίκα και θ’ άξιζε τον κόπο.
Τη νύχτα η πλατεία επιστρέφει έρημη
κι αυτός ο άντρας , που περνάει, δεν βλέπει τα σπίτια
ανάμεσα στ’ ανώφελα φώτα, δεν σηκώνει πια τα μάτια:
ακούει, μόνο το λιθόστρωτο, που το φτιάξαν άλλοι άνθρωποι
με ροζιασμένα χέρια, όπως τα δικά του.
Δεν είναι σωστό να μένει κανείς στην έρημη πλατεία.
Θα περάσει βέβαια εκείνη η γυναίκα από το δρόμο
η οποία, με προσευχές, θα ήθελε να δημιουργήσει οικογένεια.
Cesare Pavese
[1934]
Οδυσσέας
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι ένας απογοητευμένος γέρος, γιατί γέννησε το γιο του πολύ αργά. Κοιτάζονται κάθε τόσο μάτια
αλλά κάποτε έφτανε ένα χαστούκι. (Ο γέρος βγαίνει έξω
και γυρίζει με το γιο του που σφίγγει την πλάτη
και δεν σηκώνει πια τα μάτια). Τώρα ο γέρος κάθεται
ως αργά τη νύχτα, μπροστά σ’ ένα μεγάλο παράθυρο,
αλλά κανένας δεν έρχεται, και ο δρόμος είναι έρημος.
Σήμερα το πρωί το αγόρι το’ σκασε και θα επιστρέψει
απόψε. Θα γελάει ειρωνικά . Σε κανέναν
δεν θα θέλει να πει αν έφαγε ή όχι το μεσημέρι. Ίσως
θα’ χει τα μάτια του κουρασμένα και θα πάει στο κρεβάτι σιωπηλός:
δύο λασπωμένες αρβύλες. Ύστερα από ένα μήνα βροχής
το πρωινό ήταν γαλάζιο.
Ένα πικρό άρωμα φύλλων
χύνεται από το ανοιχτό παράθυρο. Όμως ο γέρος
δεν κουνιέται στο σκοτάδι, δεν έχει ύπνο το βράδυ,
και θα’ θελε κοιμηθεί για να τα ξεχάσει όλα
όπως κάποτε όταν επέστρεφε μετά από μια μακρινή πορεία.
Κάποτε για να ζεσταθεί, φώναζε και χτυπούσε μόνος του.
Το αγόρι που θα γυρίσει σε λίγο, δεν δέχεται πια τα χαστούκια.
Το αγόρι αρχίζει να γίνεται άντρας και κάθε μέρα
κάτι ανακαλύπτει και δεν μιλάει σε κανέναν.
Δεν υπάρχει τίποτα στο δρόμο που να μην το γνωρίζει
καθισμένος σ’ αυτό το παράθυρο. Όμως το αγόρι περπατάει
στο δρόμο όλη τη μέρα. Δεν ψάχνει για γυναίκες, όχι ακόμα,
ούτε παίζει με τα χώματα. Κάθε φορά επιστρέφει.
Το αγόρι έχει τον τρόπο του να βγαίνει από το σπίτι, που όποιος
μένει μέσα, νιώθει ότι δεν μπορεί να κάνει πλέον τίποτα.
Cesare Pavese
[1935]
Γυναίκες του πάθους
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι κοπέλες το γλυκοχάραμα , κατεβαίνουν στο νερό
όταν η θάλασσα απλωμένη ησυχάζει. Στο δάσος
το κάθε φύλο ανασκιρτά ενώ δισταχτικές προβάλλουν
πάνω στην αμμουδιά και κάθονται στην ακρογιαλιά. Ο αφρός
κάνει τα δικά του ζωηρά παιχνίδια.
Οι κοπέλες φοβούνται τα φύκια που είναι θαμμένα
κάτω από τους ίσκιους, που τους αρπάζουν τα πόδια και τις πλάτες:
όταν το σώμα είναι γυμνό. Βιαστικές ανεβαίνουν στην ακτή
και φωνάζουν τα ονόματά τους, κοιτώντας τριγύρω.
Ακόμη και οι σκιές στο βυθό της θάλασσας, στο σκοτάδι,
είναι τεράστιες και φαίνονται να κινούνται διστακτικές, αβέβαιες
σαν να γοητεύονται από τα σώματα που περνούν. Το δάσος
είναι ένα ήσυχο καταφύγιο, στον ήλιο που γέρνει,
αλλά αρέσει στις μελαχρινές κοπέλες
να κάθονται στο ύπαιθρο, στο σεντόνι.
Κάθονται όλες σταυροπόδι, σφίγγοντας το σεντόνι
στα πόδια, και κοιτάνε την απέραντη θάλασσα
όπως ένα λιβάδι το χάραμα. Μια τους θα τολμούσε
να ξαπλώσει γυμνή σ’ ένα λιβάδι; Από τη θάλασσα
θα αναπηδούσαν τα φύκια, που ακουμπάνε τα πόδια
για να αρπάξουν ξαφνικά και να τυλίξουν σφιχτά το σώμα που τρέμει
Υπάρχουν μάτια στην θάλασσα που κάποιες , φορές λάμπουν.
Η άγνωστη εκείνη ξένη, που τη νύχτα κολυμπούσε
μόνη και γυμνή, στο σκοτάδι, όταν αλλάζει το φεγγάρι,
χάθηκε μια νύχτα και δεν θα γυρίσει ποτέ πια.
Ήταν ψηλή και θα ’πρεπε να είναι λευκή εκτυφλωτική,
Έτσι όπως την προφτάσανε τα μάτια μες απ’ της θάλασσας τα βάθη.
Cesare Pavese
[15 Αυγούστου 1935]