NICOLAS POUSSIN: Οι Βοσκοί της Αρκαδίας

 "Et in Arcadia ego» ή «Οι Βοσκοί της Αρκαδίας»
έργο του NICOLAS POUSSIN

βρίσκεται ανάμεσα σε μια επιλογή έργων του,
στις αίθουσες του Μουσείου του Λούβρου
στο Παρίσι.

Ο Νικολά Πουσέν, Γάλλος Ζωγράφος του 17 αιώνα,
γιος φτωχών αγροτών,
μετά από μια περίοδο μεγάλης φτώχειας,

εγκαταστάθηκε το 1624 στη Ρώμη

όπου έζησε μέχρι το 1640, οπότε και υποχώρησε
στις συνεχείς πιέσεις του Ρισελιέ
να επιστρέψει στο Παρίσι και να γίνει μέλος
της Βασιλικής Ακαδημίας Ζωγραφικής και Γλυπτική.
Τον Σεπτέμβριο του 1642, απογοητευμένος
εγκατέλειψε το Παρίσι και για δεύτερη φορά..
εγκαταστάθηκε στη Ρώμη όπου
και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του (1660)

Υπήρξε ένθερμος θαυμαστής
του Αρχαίου Ρωμαϊκού Πολιτισμού
και της Κλασικής Τέχνης.

ΑΥΛΟΣ του ΠΑΝΟΣ

Ορφικός Ύμνος στον Πάνα

Τον ισχυρό Πάνα καλώ, προστάτη των ποιμένων,

τον ουρανό, τη θάλασσα κι ολόκληρο τον κόσμο,

τη Γη, όλων βασίλισσα, την άσβεστη τη φλόγα,

όλα αυτά που του Πανός λογίζονται κομμάτια.

Ευλογημένε χορευτή, περιπλανώμενε, έλα

συ των Ωρών ομόθρονε, με τα τραγίσια πόδια,

συ βακχευτή θεόπνευστε, που ζεις επάνω στ' άστρα,

την αρμονία... απηχείς του κόσμου με τραγούδι

συ των ανθρώπων ξάφνιασμα, που προκαλείς το φόβο,

που σε λατρεύουν στις πηγές.. ποιμένες και βουκόλοι,

εύστοχος είσαι, θηρευτής και της Ηχώς ο φίλος,

συγχορευτή συ των νυμφών, που από παντού γεννιέσαι,

γεννήτορα των πάντων, θεέ, μ' ονόματα περίσσια,

Παιάνα κοσμοκράτορα, την αύξηση ευοδώνεις,

φέρνεις το φως και τους καρπούς

και μες τα σπήλαια μένεις,

οξύθυμε, αληθινός ο κερασφόρος Δίας.

Το απέραντο σώμα της Γης στηρίζεται σε σένα

και το νερό, που στα βαθιά με ρεύματα κυλάει,

της άοκνης της θάλασσας σε σένα υπακούει

κι ο Ωκεανός που με νερά.. τη Γη την περιζώνει

κι ο αέρας που αχώριστο του βίου είναι κομμάτι,

ζωής σπηνθήρας και ψηλά, στην κορυφή επάνω,

της αεικίνητης φωτιάς.. το πυρωμένο μάτι.

Το θείο το πλύμορφο οι προσταγές σου ορίζουν

κι αλλάζεις με φριντίδες σου τις φύσεις των πραγμάτων

και με δική σου μέριμνα.. όλων τη φύση αλλάζεις

θρέφοντας γενεά θνητών.. στον άπειρο τον κόσμο.

Αλλά μακάριε, βακχευτή, θεόπνευστε, αποδέξου

τις αγιασμένες τις σπονδές, καλό θάνατο δώσε

στης γης την άκρη διώχνοντας του πανικού τον τρόμο".

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ

Διάλογος π ρ ῶ τ ο ς

Σὰ νὰ μὴν ὑπήρξαμε ποτὲ

κι ὅ μ ω ς πονέσαμε ἀπ᾿ τὰ βάθη.

Οὔτε ποὺ μᾶς δόθηκε μία ἐ ξ ή γ η σ η

γιὰ τὸ ἄρωμα τῶν λουλουδιῶν τουλάχιστον.

... Ἡ ἄλλη μισή μας ἡλικία θὰ π ε ρ ά σ ε ι

χαρτοπαίζοντας μὲ τὸ θάνατο στὰ ψέματα.

Καὶ λέγαμε πὼς δὲν ἔχει καιρὸ ἡ ἀγάπη

νὰ φανερωθεῖ ὁλόκληρη.

Μία μουσικὴ

ἄ ξ ι α τῶν συγκινήσεών μας

δὲν ἀκούσαμε.

Βρεθήκαμε σ᾿ ἕνα διάλειμμα τοῦ κόσμου

ὁ σώζων ἑ α υ τ ὸ ν σωθήτω.

Θὰ σωθοῦμε ἀπὸ μία γλυκύτητα

στεφανωμένη μὲ ἀγκάθια.

Χαίρετε ἄ ν θ η σιωπηλὰ

μὲ τῶν καλύκων τὴν περισυλλογὴ

ὁ τρόμος ἐκλεπτύνεται στὴν καρδιά σας.

Ἐνδότερα ὁ Κύριος λειτουργεῖ

ἐ ν δ ό τ ε ρ α ὑπάρχουμε μαζί σας.

Δὲν ἔχει ἡ ἁπαλὴ ψυχὴ βραχώδη πάθη

καὶ πάντα λ έ ε ι τὸ τραγούδι τῆς ὑπομονῆς.

Ὢ θὰ γυρίσουμε στὴν ὀμορφιὰ

μία μέρα…

Μὲ τὴ θυσία τοῦ γύρω φαινομένου

θὰ ἀνακαταλάβει, ἡ ψυχὴ τὴ μ ο ν α ξ ι ά της.


ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ

HERMANN HESSE: SIDDHARTA

SIDDHARTA

"Βλέπεις μέσα στην καρδιά μου" 

είπε θλιμμένα ο Σιντάρτα

"Το σκέφτηκα πολλές φορές.

 Αλλά πες μου πώς μπορώ να τον στείλω, 

αυτόν που χωρίς άλλο δεν έχει μαλακή καρδιά,

σ’ αυτόν τον κόσμο; 

Δε θα γίνει αυθάδης, δεν θα χαθεί μέσα

στη δύναμη και την ηδονή, δεν θα επαναλάβει

όλες τις αυταπάτες του πατέρα του,

δεν θα χαθεί ίσως για πάντα... μέσα στη σανσάρα;"

Το χαμόγελο του περαματάρη άστραψε φωτεινά,

άγγιξε τρυφερά το μπράτσο του Σιντάρτα και είπε

"Ρώτα τον ποταμό γι’ αυτό φίλε!

Άκουσέ τον να γελάει γι’ αυτό!

Μα πιστεύεις πραγματικά πως γνώρισες τις τρέλες σου

για να απαλλάξεις το γιο σου απ’ αυτές;

Και είσαι ικανός να προστατέψεις το γιο σου 

απ’ τη σανσάρα;

Και πώς; Με διδαχές, με ικεσίες, με προτροπές;

Αγαπημένε, ξέχασες λοιπόν ολότελα εκείνη την ιστορία,

εκείνη τη γεμάτη διδάγματα ιστορία του βραχμάνου,

του Σιντάρτα, που μου διηγήθηκες κάποτε 

σ’ αυτό το μέρος;

Ποιος προφύλαξε τον Σιντάρτα από τη σανσάρα,

από την αμαρτία, από την απληστία, από την ανοησία;

Μπόρεσε να τον προφυλάξει 

η ευσέβεια του πατέρα του,

η νουθεσία των δασκάλων του, 

μπόρεσε να τον προφυλάξει

η ίδια του η θέληση, η ίδια του η αναζήτηση;

Ποιος πατέρας, ποιος δάσκαλος μπόρεσε 

να τον προστατέψει από την επιθυμία 

να ζήσει ο ίδιος τη ζωή, 

να λερωθεί ο ίδιος από τη ζωή, 

να πάρει μόνος του πάνω του την ενοχή,

να πιει μόνος του το πικρό πιοτό, 

να βρει μονάχος του το δρόμο του; 

Πιστεύεις λοιπόν, αγαπημένε, πως..

θα μπορούσε κάποιος να απαλλαγεί 

απ’ αυτόν το δρόμο;

Ίσως ο μικρός σου γιος, επειδή τον αγαπάς, 

επειδή θα τον απάλλασσες πρόθυμα 

από την οδύνη,

από τον πόνο και την απογοήτευση;

Αλλά ακόμα κι αν πέθαινες δέκα φορές γι’ αυτόν,

δεν θα μπορούσες να του αποσπάσεις

μ’ αυτόν τον τρόπο ούτε το μικρότερο μέρος

του πεπρωμένου του"

HERMANN HESSE

"Κατά την γνώμη μου, χρωστάμε

 την παρούσα κατάσταση της ανθρωπότητας

σε δύο δ ι α ν ο η τ ι κ έ ς παθήσεις:

-Την μεγαλομανία της τεχνολογίας και

-Tην μεγαλομανία του εθνικισμού.

Αυτές έχουν δώσει στο σημερινό κόσμο

το πρόσωπο και τον τρόπο που βλέπει τον εαυτό του,

μας έχουν δώσει δύο παγκόσμιους πολέμους

και τα δεινά που τους ακολούθησαν

και... πρίν εξαντληθεί η μανία τους,

θα φέρουν και άλλα παρόμοια αποτελέσματα.

Η α ν τ ί σ τ α σ η σ'αυτές τις δύο παγκόσμιες παθήσεις

είναι σήμερα η πιό σοβαρή αποστολή

και δικαίωση του ανθρώπινου πνεύματος"


HERMANN HESSE